با رعایت چند نکته، ترازنامه شرکت ها را بفهمید و در مورد خرید سهام آنها تصمیمگیری کنید.
فعالان بازار بورس نیاز دارند که دانشی ابتدایی در مورد حسابداری کسب کنند تا بتوانند بهترین سهام را انتخاب کنند و مطمئن باشند که سهام شرکت ارزش پولی که دادهاند را داشته است. حسابداری زبان کسبوکارهاست و اگر با مبانی حسابداری آگاهی نداشته باشید، بهسختی قادر خواهید بود در دنیای سرمایهگذاری به موفقیت برسید. درواقع سرمایهگذاری بدون دانش حسابداری شبیه به مسافرت به منطقهای ناشناخته بدون نقشه و قطبنما میماند. برای این منظور شما باید ترازنامه شرکت ها را بفهمید.
خبر خوش اینجاست که اگر شما بتوانید حساب جیب خود را مدیریت کنید یا توانایی مدیریت هزینههای خانواده خود را داشته باشید، بهسادگی میتوانید با استفاده از تحلیلهای حسابداری، ارزش سهام را تخمین بزنید. حتی سادهتر از آن چیزی که فکر میکنید! پس سریعتر به سراغ اصل موضوع یعنی تجزیهوتحلیل ترازنامه شرکت ها میرویم.
ترازنامه شرکت را به اجزای کوچک خردکنید
ترازنامه شرکت یک دید کلی در مورد وضعیت مالی شرکت به شما میدهد؛ اما برای اینکه وضعیت شرکت برای شما روشنتر شود، باید ابتدا آن را به اجزای کوچکتر تقسیم کنید. برای این کار از معادله زیر کمک بگیرید:
داراییها – بدهیها = ثروت خالص یا حقوق صاحبان سهام
در ادامه به شما میآموزیم که ترازنامه شرکت ها به چه سؤالاتی پاسخ میدهند و چگونه میتوان به وضعیت مالی یک شرکت از روی اطلاعات ترازنامه آن پی برد. برای این کار موارد زیر را که همگی از ترازنامه شرکت استخراج میشوند، تحلیل کنید:
یک – مجموع داراییها:
آیا داراییهای امسال نسبت به سال گذشته بیشتر شده است؟ اگر پاسخ منفی است به دنبال علت آن باشید. آیا شرکت بخشی از داراییهای خود را به فروش رسانده است؟ یا بهاینعلت که قادر نبوده بخشی از حسابهای دریافتنی خود را وصول کند، آنها را جزو مطالبات سوخت شده قرار داده و از ترازنامه شرکت حذف کرده است؟
دو – داراییهای مالی:
اخیراً برخی از شرکتها بهخصوص بانکها و شرکتهای مالی، در داراییهای مالی نظیر سهام شرکتها سرمایهگذاری کردهاند. بررسی کنید که آیا این داراییهای مالی از کیفیت مناسبی برخوردارند و ریسک و بازده این داراییها چقدر است؟
سه – موجودی کالا:
آیا موجودی کالای شرکت در انبارهای آن نسبت به سال قبل افزایش داشته است؟ اگر فروش نسبت به سال قبل تغییری نداشته باشد، اما موجودی کالای انبارها بیشتر شده باشد، این نشانه خوبی نیست و احتمالاً مشکلی در فرآیند فروش یا تولید محصول وجود داشته است.
چهار – بدهیها:
بزرگترین نقطهضعف شرکتها در ترازنامه بدهیهای آنها است. مطمئن شوید که بدهی شرکت نسبت به سال قبل رشد نداشته باشد و همهچیز هم تحت کنترل و مدیریت باشد.
پنج – حقوق صاحبان سهام:
حقوق صاحبان سهام نشاندهنده ثروت خالص شرکت است؛ یعنی آنچه بعد از پرداخت بدهیها از داراییها، برای سهامداران شرکت باقی میماند. حقوق صاحبان سهام باید هرسال نسبت به سال قبل حداقل ۱۰ تا ۱۵ درصد رشد کند، در غیر این صورت به دنبال علت بگردید.
جدول زیر یک ترازنامه فرضی و خلاصهشده را نشان میدهد.
داراییها | بدهیها | ||
وجه نقد و موجودی کالا | ۵۰۰۰ | بدهیهای کوتاهمدت | ۱۵۰۰ |
تجهیزات و سایر داراییها | ۷۰۰۰ | سایر بدهیها | ۲۵۰۰ |
مجموع بدهیها | ۴۰۰۰ | ||
مجموع داراییها | ۱۲۰۰۰ | حقوق صاحبان سهام | ۸۰۰۰ |
با نگاه کردن به ترازنامه شرکت ها شما میتوانید جواب سؤالات زیر را پیدا کنید.
دارایی شرکت چقدر است و مالک چه داراییهایی است؟ داراییهای شرکت میتواند مالی، مشهود یا نامشهود باشد. دارایی هر چیزی است که در تملک شرکت است و ارزش مادی دارد و شرکت میتواند آن را بفروشد یا تبدیل به وجه نقد کند. داراییهای مالی میتواند وجه نقد، سرمایهگذاری در سهام و اوراق مشارکت یا حسابهای دریافتنی باشد. دارایی مشهود داراییهای هستند که فیزیکیاند. نظیر زمین، ساختمان شرکت، کارخانه، تجهیزات و کالاهای تولیدی. داراییهای غیر مشهود هم مثل مجوزها، علائم تجاری، برند و کپیرایت محصولی خاص باشد.
بدهیهای شرکت چقدر است و شرکت متعهد به پرداخت چه مبلغی به طلبکاران است؟ بدهیها هم میتوانند شامل هر نوع تعهدی باشد که شرکت ملزم به پرداخت آن در قالب برگ خرید، بدهیهای کوتاهمدت یا بلندمدت است.
ثروت خالص یا حقوق سهامداران شرکت چقدر است؟ بعدازاینکه شما بدهیهای شرکت را از داراییهای آن کم کردید، آنچه باقی میماند به سهامداران شرکت تعلق دارد. حقوق صاحبان سهم برای محاسبه ارزش دفتری شرکت به کار میرود.
بررسی وضعیت مالی در طول دورههای زمانی مختلف با استفاده از ترازنامه شرکت
آخرین ترازنامه شرکت ها را با ترازنامه سالهای قبل مقایسه کنید. درواقع شما باید این مقایسه را برای تمام آیتمهایی که در بالا برای شما شرح دادیم، انجام دهید تا بتوانید پیشرفت یا پسرفت شرکت را ارزیابی کنید. آیا داراییهای شرکت افزایش و بدهیهای آن کاهشیافته است؟ مهمتر اینکه آیا حقوق صاحبان سهام رشد داشته است؟ نرخ رشد آن نسبت به سال قبل چقدر بوده است؟
اغلب اوقات سرمایهگذاران این وظیفه خود را فراموش میکنند و کنار میگذارند، درصورتیکه شما باید مرتباً موارد گفتهشده در بالا را بررسی کنید. مطمئن باشید از بسیاری از سرمایهگذاران دیگر موفقتر خواهید بود و قبل از آنها متوجه مشکلات احتمالی شرکتها خواهید شد و زودتر از بقیه خود را نجات میدهید.
برای قضاوت بهتر در مورد شرکتها، به دنبال پاسخ پرسشهای زیر باشید:
- آیا ارزش داراییهای شرکت نسبت به سه ماه قبل رشد داشته است؟ نسبت به شش ماه، یک سال یا دو سال قبل چطور؟
- هر یک از موارد و آیتمهای ترازنامه شرکت نسبت به دورههای زمانی سه و ششماهه و یک و دوساله چه تغییری داشته است؟
- بدهیهای شرکت نسبت به قبل چقدر کاهش داشته است؟ آیا نرخ رشد بدهیها تندتر، کندتر یا برابر با نرخ رشد داراییهاست؟
- وضعیت حقوق سهامداران به چه شکلی است؟ آیا ثروت خالص شرکت نسبت به سالهای قبل بیشتر شده است؟
در یک شرکت سالم که در سلامت مالی به سر میبرد، موارد گفتهشده در این آموزش بهطور کامل وجود دارد و شما با بررسی این موارد، میتوانید در مورد استحکام مالی آنیک تصمیم عالی بگیرید.
تلاش کنید باکمی تمرین تمام نکات گفتهشده را موبهمو و بهدقت اجرا کنید. شیرینی و سادگی اجرای این آموزشها را بعد از تحلیل سومین ترازنامه حس خواهید کرد. فقط لازم است خسته نشوید و اولین و دومین ترازنامه را تجزیهوتحلیل کنید.